Literatura

Poniższy spis zawiera prace dotyczące chrząszczy saproksylicznych [s] i pachnicy dębowej [p].
A.
 
Alexander K. NA 2002. The invertebrates of living and decaying timber  In Britain & Ireland A provisional annotated checklist. English Nature Research Reports, 467: (brak liczby stron). [s] *
Aleksandrowicz O.R., Jadwiszczak A.S. 2001. W dziupli starego drzewa. Notatki Entomologiczne, 2 (2): 39-40. [s]
AOPK ČR. 2006. Report on the main results of the surveillance under article 11 for annex II, IV and V species (Annex B). Osmoderma eremita. 6 ss. [p]
Audisio P., Brustel H., Carpaneto G.M. Coletti G., Mancini E., Piattella E., Trizzino M., Dutto M., Antonini G., De Biase A. 2007. Updating the taxonomy and distribution of the European Osmoderma, and strategies for their conservation (Coleoptera, Scarabaeidae, Cetoniinae). Fragmenta Entomologica, 39 (2): 273-290. [p]
Audisio P., Brustel H., Carpaneto G.M., Coletti G., Mancini E., Trizzino M., Antonini G., de Biase A. 2009. Data on molecular taxonomy and genetic diversification of the European Hermit Beetles, a species-complex of endangered insects (Coleoptera: Scarabaeidae, Cetoniinae, Osmoderma). Journal of Zoological Systematic and Evolution, 47 (1): 88-95. [p]
 
B.
 
Baraud J., Tauzin P. 1991. Une nouvelle espece européenne du genre Osmoderma Serville (Coleoptera, Cetonidae, Trichiinae). Lambillionea, 91: 159-166. [p]
Bena W., Dobrowolska K. 2005. Pachnica dębowa Osmoderma eremita (Scopoli, 1763) (Coleoptera: Scarabaeidae) nowy gatunek w Borach Dolnośląskich. Przyroda Sudetów, 8: 97-102. [p]
Bense U. 2001. Verzeichnis und Rote Liste der Totholzkäfer Baden-Württembergs. Landesanstalt für Umweltschutz, 77 ss. [s]*
Borowski J. 1993. Kambiofagi i ksylofagi projektowanego rezerwatu „Skarpa Ursynowska” w Warszawie. Parki Narodowe i Rezerwaty Przyrody, 12 (1): 69-80 [p]
Borowski J. 2001. Próba waloryzacji Puszczy Białowieskiej na podstawie chrząszczy (Coleoptera) związanych z nadrzewnymi grzybami. (ss. 287-317). [w:] Próba szacunkowej waloryzacji lasów Puszczy Białowieskiej metodą zooindykacyjną, red. A. Szujecki. Wyd. SGGW, Warszawa. [p i s]
Borowski J. 2006. Pozostawianie drzew do ich naturalnego rozkładu, jako forma ochrony chrząszczy (Insecta, Coleoptera). Studia i materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo Leśnej. R. 8. Zeszyt 1 (11) / 2006. [p] [s]*
Borowski J. 2007. Chrząszcze (Insecta, Coleoptera) – jako wskaźnik naturalności drzewostanów. Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej. R. 9. Zeszyt 2/3 (16) :510-518. [s]*.
Borowski J., Kosmala M., Kita N., Kras W., Oleksa A., Piekarska E, Rosłon-Szeryńska E., Szczepanowska H.B., Tyszko-Chmielowiec P. 2010. Jak zachować aleje. Poradnik ochrony drzew przydrożnych dla urzędnika i obywatela. Fundacja Eko-rozwoju, (brak liczby stron). [p] [s]*
Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I., Skibińska E. (red.) 2004. Fauna Polski. Charakterystyka i wykaz gatunków. Tom I. Wyd. MiIZ PAN, Warszawa., 509 ss. [p] [s]
Brauns A. 1975. Owady leśne. PWRiL, Warszawa, 962 pp. [s]
Buchholz L., Bunalski M., Nowacki J. 1993. Fauna wybranych grup owadów (Insecta) Puszczy Bukowej koło Szczecina. 6. Ocena stanu ekosystemów i perspektywa ich kształtowania się, na podstawie obserwacji entomologicznych, oraz wnioski dotyczące ochrony biocenoz. Wiad. Entomol., 12 (2): 125-136 [p i s]
Buchholz L. ,Ossowska M. 1995. Entomofauna martwego drewna – jej biocenotyczne znaczenie w środowisku leśnym oraz możliwości i problemy ochrony. Przegląd Przyrodniczy, 6 (3-4): 93-105. [s]
Buchholz L., Ossowska M. 1995. Możliwości wykorzystania przedstawicieli chrząszczy z nadrodziny sprężyków (Coleoptera) jako bioindykatorów odkształceń antropogenicznych w środowisku leśnym. Sylwan, 139 (6):37-42. [s]
Buchholz L., Kubisz D., Gutowski J.M. 2000. Ochrona chrząszczy (Coleoptera) w Polsce – problemy i możliwości ich rozwiązania. [w:] Ochrona owadów w Polsce u progu integracji z Unią Europejską. Wiadomości Entomologiczne, 18 (Supl. 2): 155-163. [s]
Bunalski M. 1993. Fauna wybranych grup owadów (Insecta) Puszczy Bukowej koło Szczecina. 3. Chrząszcze z nadrodziny żuków (Coleoptera, Scarabaeoidea). Wiadomości Entomologiczne, 12 (2): 81-91. [p] [s]
Bunalski M., Piotrowski W. 1998. Żuki (Coleoptera: Scarabaeoidea) Poleskiego Parku Narodowego. Wiadomości Entomologiczne, 17 (1): 13-20. [s]
Bunalski M. 1999. Die Blatthornkäfer Mitteleuropas (Coleoptera, Scarabaeoidea). Bestimmung – Verbreitung – Ökologie. Fr. Slamka, Bratislava, 80 ss. [p] [s]
Bunalski M. 2003a. Chrząszcze z nadrodziny żuków (Coleoptera, Scarabaeoidea) rezerwatu leśno-stepowego „Bielinek” nad Odrą oraz jego okolic. Roczniki Naukowe Polskiego Towarzystwa Ochrony Przyrody „Salamandra”, 7: 123-132. [s] [p]
Bunalski M. 2003b. Chrząszcze z nadrodziny żuków (Coleoptera, Scarabaeoidea) Kakonoszy. Roczniki Naukowe Polskiego Towarzystwa Ochrony Przyrody „Salamandra”, 7: 133-141. [s]
Bunalski M. 2004. Seria Scarabaeiformia. (ss. 139-145). [w:] Fauna Polski. Charakterystyka i wykaz gatunków. Tom I. red. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I., Skibińska E. Wyd. MiIZ PAN, Warszawa., 509 ss. [p] [s]
Bunalski M. (in litt.) 2006. Inwentaryzacja występowania pachnicy dębowej (Osmoderma eremita) na dębach w Nadleśnictwie Łopuchówko, Jarocin i Oborniki, w ramach projektu NATURA2000: Ochrona siedlisk pachnicy dębowej (Osmoderma eremita) w Wielkopolskiej Dolinie Środkowej Warty. Poznań, 17 ss. + 152 ark. inw. [p]
Bunalski M. (in litt.) 2007a. Inwentaryzacja występowania kozioroga dębosza (Cerambyx cerdo) i pachnicy dębowej (Osmoderma eremita) na terenie Nadleśnictwa Jarocin. Poznań, 14 ss. + 35 ark. inw. [p] [s]
Bunalski M. (in litt.) 2007b. Inwentaryzacja występowania leśnych i nieleśnych gatunków owadów na terenie Nadleśnictwa Konstantynowo w obszarze NATURA 2000 – Rogalińska Dolina Warty. Poznań, 15 ss. + 46 ark. inw. [p] [s]
Bunalski M., Przewoźny M. 2008. Materiały do poznania rozmieszczenia chrząszczy (Coleoptera) Polski Zachodniej. Część 1. Jelonkowate (Lucanidae) i modzelatkowate (Trogidae). Wiadomości Entomologiczne, 27 (2): 83-89. [s]
Bunalski M., Konwerski Sz. (in litt.) 2008. Ocena zasobów gatunków chrząszczy: jelonka rogacza (Lucanus cervus) – kod 1083, pachnicy dębowej (Osmoderma eremita) – kod 1084 oraz kozioroga dębosza (Cerambyx cerdo) – kod 1088 na obszarach proponowanych do włączenia do sieci NATURA 2000 w Województwie Wielkopolskim. Poznań, 5 ss. [p] [s]
Bunalski M., Renner K. (in litt.) 2008. Chrząszcze (Coleoptera). (ss. 57-72). [w:] Inwentaryzacja przyrodnicza Gminy Skwierzyna. red. L. Lipnicki. Gorzów Wlkp.[s]
Bunalski M. (in litt.) 2009. Inwentaryzacja występowania pachnicy dębowej (Osmoderma eremita) w obszarze NATURA 2000 PLH300001 Biedrusko z uwagami i zaleceniami dotyczącymi jej ochrony. Poznań, 21 ss. + 67 ark. inw. [p]
Bunalski M. (in litt.) 2010a. Inwentaryzacja występowania pachnicy dębowej (Osmoderma eremita) na terenie leśnictw otaczających obszar NATURA 2000 PLH300001 Biedrusko. Poznań, 17 ss. + 91 ark. inw. [p]
Bunalski M. 2010b. Chrząszcze – Coleoptera. (ss. 246-318) [w:] M. Bunalski, H. Piekarska-Boniecka, B. Wilkaniec (red.): Entomologia. 2. Entomologia szczegółowa. PWRiL Poznań, 390 ss. [p] [s]
Bunalski M. (in litt.) 2011a. Założenia monitoringu pachnicy dębowej (Osmoderma eremita) na obszarze wytypowanym do sieci NATURA 2000 PLH300001 Biedrusko. Poznań, 32 ss. [p]
Bunalski M. 2011b. Zasady postępowania gospodarczego dla leśników w celu zachowania populacji pachnicy dębowej. Lasy Państwowe, Łopuchówko, 40 ss. [p]
Burakowski B. 1962. Obserwacje biologiczno-morfologiczne nad Pytho kolwensis C. Sahlb. (Coleoptera, Pythidae) w Polsce. Fragmenta Faunistica, 10: 173-204. [s]
Burakowski B., Mroczkowski M., Stefańska J. 1983. Chrząszcze – Coleoptera. Scarabaeoidea, Dascilloidea, Byrrhoidea i Parnoidea. Katalog Fauny Polski, Część XXIII, tom 9. PWN, Warszawa, 294 ss. [p] [s]
Burakowski B. 1997. Uwagi i spostrzeżenia dotyczące chrząszczy (Coleoptera) żyjących w próchnowiskach. Wiadomości Entomologiczne, 15 (4): 197-206. [s]
BUSSLER H., MÜLLER J., DORKA V. 2004. European Natural Heritage: The saproxylic beetles in the proposed parcul national Defileul Jiului. Patrimoniul Natural European:coleoptere saproxylice din Parcul National Propus Defileul Jiului. Anale ICAS, 48: 3-19. [p] i [s]*.
Buse J., Zabransky P., Assmann T. 2008. The xylobiontic beetle fauna of old oaks colonised by the endangered longhorn beetle Cerambyx cerdo Linnaeus, 1758 (Coleoptera: Cerambycidae). Mitteilungen der Deutsche Gesselschat für allgemeine und angewandte Entomologie, 16: 109-112. [s]*
Büche B., Möller G. 2005. Rote Liste und Gesamtartenliste der holzbewohnenden Käfer (Coleoptera) von Berlin mit Angaben zu weiteren Arten. [w:] Der Landesbeauftragte für Naturschutz und Landschaftspflege. Senatsverwaltung für Stadtentwicklung (Hrsg.), 69 ss. [s]*
Brustel H. 2005. Inventaire de Coléoptères saproxyliques – Forêt de Hèches, Vallée d’Aure, Hautes-Pyrénées, France – Propriété du Groupement Forestier des montagnes particulières de Hèches. Etude Biodiversité Hèches – Coléoptères saproxyliques – Laurent Larrieu – CRPF Midi-Pyrénées, 42 ss. [s]*
Byk A. 1999. Nowe stanowiska niektórych krajowych gatunków chrząszczy z grupy Scarabaeidae pleurosticti (Coleoptera: Scarabaeidae). Wiadomości Entomologiczne, 18 (3): 189. [p]
Byk A. 2001.Próba waloryzacji drzewostanów starszych klas wieku Puszczy Białowieskiej na podstawie struktury zgrupowań chrząszczy (Coleoptera) związanych z rozkładającym się drewnem pni martwych drzew stojących i dziupli. [w:] Próba szacunkowej waloryzacji lasów Puszczy Białowieskiej metodą zooindykacyjną. red. A. Szujecki. Wyd. SGGW, Warszawa: 333-367. [s]
Byk A. 2001. Próba waloryzacji drzewostanów starszych klas wieku Puszczy Białowieskiej na podstawie struktury zgrupowań chrząszczy (Coleoptera) związanych z rozkładającym się drewnem leżących pni i pniaków. [w:] Próba szacunkowej waloryzacji lasów Puszczy Białowieskiej metodą zooindykacyjną. red. A. Szujecki. Wyd. SGGW,
Warszawa: 369-393. [s]
Byk A. Byk S. 2004. Chrząszcze saproksylofilne próchnowisk rezerwatu „Dęby w Krukach Pasłęckich”. Parki Narodowe i Rezerwaty Przyrody 23 (4):555-580. [s]*
Byk A., Mokrzycki T. 2007. Chrząszcze saproksyliczne jako wskaźnik antropogenicznych odkształceń Puszczy Białowieskiej. Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej,
9 (2/3): 475-509.[s]*
 
C.
 
Carpaneto G. M., Mazziotta A. , Coletti G., Luiselli L., Audisio P. 2010. Conflict between insect conservation and public safety: the case study of a saproxylic beetle (Osmoderma eremita) in urban parks. Journal Insect Conservation, 14: 555–565. [p]*
Chrzanowski A., Kuźmiński R., Łabędzki A., Mazur A., Rutkowski P. 2009. Zasady zachowania chronionych gatunków zwierząt bezkręgowych na obszarach Natura 2000 w warunkach zrównoważonej gospodarki leśnej. Sprawozdanie końcowe z realizacji tematu. (liczba stron?) [p] [s]
Chmielewski S., Iwańczuk C., Woźniak K. 1996. Nowe stanowiska pachnicy dębowej (Osmoderma eremita – Coleoptera: Scarabaeidae) na Nizinie Mazowieckiej. Kulon, 1 (1-2): 59. [p]
Czachorowski S. Buczyński P., Walczak U., Pakulnicka J. 2000. Gatunki osłonowe (parasolowe) w ochronie owadów. Przegląd Przyrodniczy, 11 (2-3): 139-148 [p,s]
 
D.

Dodelin B. 2008. Aspects of the repartition of the saproxylic beetles in forests (French Alps). Revue Écologie (Terre Vie), 63: 47-52. [s]*
Dubois G., V. Vignon 1998. First results of radio-tracking of Osmoderma eremita (Coleoptera: Cetoniidae) in French chestnut orchards. Revue Écologie (Terre Vie), 63: 123-130. [p]*
Dubois Glenn F., Pascaline J. Le Gouar, Yannick R. Delettre, Hervé Brustel and Philippe Vernon 2010.  Sex-biased and body condition dependent dispersal capacity in the endangered saproxylic beetle Osmoderma eremita(Coleoptera: Cetoniidae). Journal of Insect Conservation, 14: 679-687. [p]*
Dutto M. 2005.  Osservazioni Biologiche su Osmoderma eremita (Scopoli, 1763) ed altri Scarabaeoidea Pleurosticta in vecchi pioppi del cuneese (Coleoptera Scarabaeoidea). Naturalista sicil., S. IV, XXIX (1-2) pp. 89-91. [s]*
 
E.
 
Eklund S., Larsson E. 2004. Inventory report on insects depending on logs of Pinus sylvestris. University of Linköping, 20 ss [s].*
 
F.
 
Ferro M.L., Carlton CH.E. 2011. A practical emergence chamber for collecting Coleoptera from rotting wood, with a review of Emergence chamber designs to collect saproxylic insects. The Coleopterists Bulletin, 65(2): 115-124 [s]*
 
G.
 
Garczyńska H., Jermaczek A., Jer­maczek M., Pawlaczyk P. 2004. Siedlisko – koziorogowy raj? Klub Przyrodników (miejsce, liczba stron). [p] [s]*
Gawroński R., Oleksa A. 2006. Wstępna waloryzacja alei śródpolnych Parku Krajobrazowego Pojezierza Iławskiego na podstawie chrząszczy saproksylicznych. Parki Narodowe i Rezerwaty Przyrody, 25 (1): 85-107. [p] [s]
Gawroński R., Oleksa A. 2007. Nowe stanowiska rzadkich i zagrożonych chrząszczy (Coleoptera) z północnej Polski. Wiadomości Entomologiczne, 26 (1): 5-14. [p] [s]*
Głowaciński Z. (red.) 2002. Czerwona Lista Zwierząt Ginących i Zagrożonych w Polsce. Suplement. Instytut Ochrony Przyrody PAN. Kraków, 74 ss. [p] [s]
Głowaciński Z., Nowacki J. (red.) 2004. Polska Czerwona Księga Zwierząt. Bezkręgowce. Instytut Ochrony Przyrody PAN w Krakowie – Akademia Rolnicza w Poznaniu, Kraków, 447 ss.
Głowaciński Z. (red.) 2002. Czerwona lista zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce. Instytut Ochrony Przyrody PAN. Kraków. (liczba stron?)[p] [s]
Głowaciński Z., Nowacki J. (red.) 2004. Polska Czerwona Księga Zwierząt . Bezkręgowce. Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków, Akademia Rolnicza im. A. Cieszkowskiego, Poznań, 447 ss [s][p].
Gutowski J. M., Kubisz D. 1995. Entomofauna drzewostanów pohuraganowych w Puszczy Białowieskiej [Entomofauna of windfall stands in the Białowieża Primeval Forest]. Prace Instytutu Badawczego Leśnictwa Seria A, 788: 91-129. [s] [p]
Gutowski J.M. 1995. Kózkowate (Coleoptera: Cerambycidae) wschodniej części Polski. Prace Instytutu Badawczego Leśnictwa, Seria A, 811: 1-190. [s]
Gutowski J.M., Buchholz L. 2000. Owady leśne – zagrożenia i propozycje ochrony. [w:] Ochrona owadów w Polsce u progu integracji z Unią Europejską. Wiadomości Entomologiczne, 18 (Supl. 2): 43-72. [p] [s]
Gutowski J.M., Bobiec A., Pawlaczyk P., Zub K. 2002. Po co nam martwe drzewa? Wydawnictwo Lubuskiego Klubu Przyrodników, Świebodzin, 63 ss. [p] [s]
Gutowski J. M. (red.), Bobiec A., Pawlaczyk P., Zub K. 2004. Drugie życie drzewa. WWF Polska, Warszawa – Hajnówka, 245 ss. [p] [s]
Gutowski J.M. 2004. Kornik drukarz- gatunek kluczowy. Parki Narodowe, 1: 13-15. [s]
Gutowski J., Ruta R. 2004. Waloryzacja przyrodnicza gminy Tuczno (Pojezierze Zachodniopomorskie) w oparciu o wyniki wstępnych badań nad chrząszczami (Insecta: Coleoptera). Nowy Pamiętnik Fizjograficzny, 3 (1-2): 27-60. [s]
Gutowski J. 2006. Saproksyliczne chrząszcze. Kosmos, 55 (1): 53-73. [p] [s]
Gutowski J.M., Buchholz L., Kubisz D., Ossowska M. 2006. Chrząszcze saproksyliczne jako wskaźnik odkształceń ekosystemów leśnych borów sosnowych. Leśne prace badawcze, 4: 101-144. [s]
Gutowski J.M., Kubisz D., Sućko K., Zub K. 2010. Sukcesja saproksylicznych chrząszczy (Coleoptera) na powierzchniach pohuraganowych w drzewostanach sosnowych Puszczy Piskiej. Leśne Prace Badawcze, 71 (3): 279–298. [p][s]*
Gwiazdowicz D. (red) 2007. Ochrona przyrody w lasach. 1. Ochrona zwierząt. Wydawnictwo PTL, Poznań. [s]
 
H.
 
Hoffmann C. H. The Biology and taxonomy of the nearctic species of Osmoderma (Coleoptera, Scarabaeidae). Bureau of Entomology and Plant Quarantine, U.S. Department of Agriculture, Washington D.C. 510-524. [p]*
Holecová M., Zach P.1996. Prehľad fauny chrobákov (Coleoptera) žijúcich na duboch na území Slovenska. Folia Faunistica Slovaca, 1: 39-52 [s]*
Holeksa J. 1992. Las nie może żyć bez martwych drzew. [w:] Las według ekologa. Zeszyty Edukacji Ekologicznej „Pracowni na Rzecz Wszystkich Istot”, 4: 17-23. [s]
Holly M. 2007. Nowe stanowiska rzadkich gatunków chrząszczy na terenie Bieszczadzkiego Parku Narodowego oraz w Bieszczadach Zachodnich. Roczniki Bieszczadzkie, 15: 243–251. [s]*
 
I.
Instrukcja Ochrony Lasu. 2004. Centrum Informacyjne Lasów Państwowych, Warszawa. (liczba stron?) [s]
 
J.
 
Jansson N.  and Antonsson K. 2003. The work with old trees and saproxylic beetles in Östergötland Sweden. People’s Trust for Endangered Species. Proceedings of the second pan-European conference on Saproxylic Beetles. [s]*
Jonsell M. 2004. Old park trees a highly desirable resource for both history and beetle diversity. International Society of Arboriculture. 30(4): 238-244. [p] [s]* Jak utworzyć pomnik przyrody? Stan prawny na 24 lutego 2011 r. (wydawnictwo, liczba stron?) [p]*
 
K.
 
Kadej M., Ruta R., Malkiewicz A., Smolis A., Stelmaszczyk R., Tarnawski D., Żuk K., Kania J., Suchan T. 2007.Nowe dane o występowaniu pachnicy dębowej Osmoderma eremita (Scopoli,1763) (Coleoptera, Scarabaeidae) na Dolnym Śląsku. Przyroda Sudetów, 10: 135-150. [p] *
Kadej M., Smolis A. (2008) 2009. Stopień poznania rozmieszczenia, ocena zagrożeń i proponowane formy ochrony pachnicy dębowej Osmoderma eremita na Dolnym Śląsku. Przegląd Przyrodniczy, tom XIX, zeszyt 1-2, 3-7.
Kadej M. 2012. Współautor rozdz. 1-3. [W]: Oleksa A. (red.) Ochrona pachnicy w Polsce. Propozycja programu działań. Fundacja EkoRozwoju, Wrocław, 2012, 144 str.
Kadej M., Zając K., Smolis A., Malkiewicz A., Tarnawski D., Kania J., Gil R., Myśków E., Sarnowski J., Tyszecka K., Józefczuk J., Rodziewicz M. 2013. Nowe dane o rozsiedleniu wybranych gatunków poświętnikowatych (Insecta: Coleoptera: Scarabaeidae) w Polsce południowo-zachodniej, Przyroda Sudetów, 16: 95-114
Kadej M. i in. 2014. Pachnica dębowa Osmoderma eremita s. l. (Scopoli, 1763) (Coleoptera, Scarabaeidae) w Polsce południowo-zachodniej. Przyroda Sudetów, 17: 89-120.
Kadej M., Smolis A. 2014. Owady, 129-146. W: Witkoś-Gnach K., Tyszko-Chmielowiec P., (red.) Drzewa w krajobrazie. Podręcznik praktyka. Fundacja EkoRozwoju, Wrocław, pp. 320
Kadej M., Zając K., Smolis A., Tarnawski D., Malkiewicz A. 2016. Isolation from forest habitats reduces chances of the presence of Osmoderma eremita sensu lato (Coleoptera, Scarabaeidae) in rural avenues, Journal of Insect Conservation, 20(3): 395-406, doi: 10.1007/s10841-016-9873-y
Kadej M., Nowak K., Pietruszka E., Zając K., Regner J., Stajszczyk M., Smolis A., Tarnawski D. 2017. Pachnica dębowa Osmoderma eremita s.l. (SCOPOLI, 1763) na Opolszczyźnie – aktualny obraz rozmieszczenia i perspektywy ochrony. Przyroda Sudetów, 20: 127-142.
Kadej M., Zając K., Smolis A., Tarnawski D., Tyszecka K., Malkiewicz A., Pietraszko M., Warchałowski M., Gil R. 2017.    The great capricorn beetle Cerambyx cerdo L. in south-western Poland – the current state and perspectives of conservation in one of the recent distribution centres in Central Europe. Nature Conservation 19: 111-134
Kaila L, Martikainen P, Punttila P. 1997. Dead trees left in clear-cuts benefit saproxylic Coleoptera adapted to natural disturbances in boreal forest. Biodiversity and Conservation, 6: 1-18. [s]*
Kalisiak J. 1997. Osmoderma lassallei Baraud et Tauzin, 1991, nowy dla Polski gatunek w Lesie Łagiewnickim (Coleoptera: Cetoniidae). Biuletyn Entomologiczny, 4 (6): 3-4. [p]
Kapuściński R. 2009. Ochrona przyrody w lasach. PWRiL, Warszawa. [p] [s]
Klejdysz T., Kubisz D. 2003. Chrząszcze (Coleoptera) związane z grzybami nadrzewnymi Puszczy Niepołomickiej (Kotlina Nowotarska). Roczniki Naukowe Polskiego Towarzystwa Ochrony Przyrody „Salamandra”, 7: 145-166. [s]
Klejdysz T., Kubisz D. 2003. Chrząszcze (Coleoptera) związane z grzybami nadrzewnymi Puszczy Niepołomickiej (Kotlina Nowotarska). Roczniki Naukowe Polskiego Towarzystwa Ochrony Przyrody „Salamandra”, 7: 145-166. [s]
Klejdysz T., Buchholz L., Strażyński P. 2010. Trixagus atticus Reitter, 1921 (Coleoptera: Throscidae) nowy w faunie Polski gatunek chrząszcza. Wiadomości Entomologiczne, 29 (4): 259-262. [s] *
Kołodziej Z., Biliński P. 2015. Ochrona pachnicy dębowej w lasach i nie tylko. Las Polski, 10/2015: 8-10
Konwerski S., Sienkiewicz P. 2004. Stan poznania chrząszczy (Coleoptera) Obszaru Chronionego Krajobrazu „Biedrusko” koło Poznania. Wiadomości Entomologiczne, 23 (Supl.): 152-154. [p] [s]
Kowalczyk J.K., Zieliński S. 1998. Lasy Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego ostoją interesującej entomofauny. Chrońmy Przyrodę Ojczystą, 54 (5): 94-97. [p] [s]
Krell, F.-T. 1997. Zur Taxonomie, Chorologie und Eidonomie einiger westpaläarktischer Lamellicornia (Coleoptera). Entomologische Nachrichten und Berichte, 40 (4): 217-229. [p]
Kubisz D., Hilszczański J. 1992. Fauna kózkowatych (Coleoptera, Cerambycidae) Beskidu Niskiego. Wiadomości Entomologiczne, 11(2): 73-79. [s].
Kubisz D., Kuśka A., Pawłowski J. 1998. Czerwona lista chrząszczy (Coleoptera) Górnego Śląska. Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska, Raporty i Opinie, 3: 8-68. [p]*
Kubisz D. 2001. Pachnica dębowa Osmoderma eremita (Scopoli, 1763). (ss. 111-114). [w:] Poradnik ochrony siedlisk i gatunków. Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków. [p]
Kubisz D. 2004. Chrząszcze (Coleoptera) z wybranych rodzin jako element monitoringu ekologicznego w Puszczy Białowieskiej. Wyniki badań z lat 1993-1999. Leśne Prace Badawcze, 4: 37-49. [s]*
 
L.
 
Larsson M.C., Hedin J., Svensson G.P., Tolasch T., Francke W. 2003. Characteristic odor of Osmoderma eremitaidentified as a male-released pheromone. Journal of Chemical Ecology, 29 (3): 575-587. [p]
 L.M. Macagno, A. Hardensen S. , Nardi G., LO Giudice G. Mason F. 2015. Measuring saproxylic beetle diversity in small and medium diameter dead wood: The “grab-and-go” method, Eur. J. Entomol. 112(3): 000–000
 
M.
 
Marczak D. 2010. Rzadkie gatunki chrząszczy (Insecta: Coleoptera) Kampinoskiego Parku Narodowego. Parki Narodowe i Rezerwaty Przyrody 29(2): 81 – 91. [p][s]*
Maser C. 1992. O owadach toczących drewno, podziemnych grzybach i mysich odchodach. [w:] Las według ekologa. Zeszyty Edukacji Ekologicznej „ Pracowni na Rzecz Wszystkich Istot”, 4: 45-62 [s]
Melke A., Szafraniec S., Szołtys H. 1998. Saproksyliczne kusakowate (Coleoptera, Staphylinidae) rezerwatów przyrody województwa katowickiego. Natura Silesiae Super., 2: 73-79. [s]
Mokrzycki T., Byk A., Borowski J. 2008. Rzadkie i reliktowe saproksyliczne chrząszcze (Coleoptera) starych dębów Rogalińskiego Parku Krajobrazowego. Parki Narodowe i Rezerwaty Przyrody, 27 (4): 43-56. [p i s]
Müller J, Bußler H., Bense U., Brustel H., Flechtner G., Fowles A., Kahlen M., Möller G., Mühle  H., Schmidl J., Zabransky P. 2005. Urwald relict species – Saproxylic beetles indicating structural qualities and habitat tradition Urwaldrelikt-Arten – Xylobionte Käfer als Indikatoren für Strukturqualität und Habitattradition. Waldökologie Online, 2: 106-113. [s]*
Müller J., Bußler H., Simon U., Hacker H. Ökonomie und Ökologie lassen sich vereinbaren Eichenfurnier trotz Widderbock Wenn wir Schlüsselstrukturen fördern, können auch Urwaldarten im Wirtschaftswald überleben. (liczba stron?) [s] *
N.
Nardi G., Biscaccianti A. B. 2017  New Italian records of Lichenophanes varius (Illiger, 1801) (Coleoptera, Bostrichidae). Nature Conservation 19: 219-229
Nieto A., Alexander K.N.A. 2010. European Red List of Saproxylic Beetles. Luxembourg: Publications Office of the European Union. (liczba stron) [s]*
O.
Oleksa A., Szwałko P., Gawroński R. 2003. Pachnica Osmoderma eremita (Scopoli, 1763) (Coleoptera: Scarabaeoidea) w Polsce. Występowanie, zagrożenia i ochrona. Roczniki Naukowe Polskiego Towarzystwa Ochrony Przyrody „Salamandra”, 7: 101-123. [p]
Oleksa A., Ulrich W., Gawroński R. 2007. Host tree preferences of hermit beetles (Osmoderma eremita Scop., Coleoptera) in a network of rural avenues in Poland. Polish Journal of Ecology, 55 (2): 315-323. [p]
Oleksa A.2008. Pachnica dębowa – Osmoderma eremita Scopoli, 1763. Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych ze szczególnym uwzględnieniem specjalnych obszarów ochrony siedlisk Natura 2000. Metodyka monitoringu – Przewodniki metodyczne. Instytut Ochrony Przyrody PAN. Kraków. (brak liczby stron) [p]
Oleksa A., Gawroński R., 2008. Wpływ pogody i pory dnia na aktywność pachnicy dębowej (Osmoderma eremitaScop.) oraz ich konsekwencje dla monitoringu. Parki Narodowe i Rezerwaty Przyrody, 27 (3): 63-73. [p]
Oleksa A, 2010. Pachnica dębowa. (ss. 90-111) [w:] Przewodnik metodyczny monitoringu gatunków chronionych Dyrektywą Siedliskową. Biblioteka Monitoringu Środowiska. [p]*
Owieśny M. 2011. Pachnica dębowa. Ekonatura, 1: 12.
 
P.
 
Pacyniak C., Smólski S. 1973. Drzewa godne uznania za pomniki przyrody oraz stan dotychczasowej ochrony drzew pomnikowych w Polsce. Roczniki AR w Poznaniu, 57: 41-65. [p] [s]
Pawłowski J. 1961. Próchnojady blaszkorożne w biocenozie leśnej Polski. Ekologia Polska, Seria A, 9 (21): 355-437. [p] [s]
Pawłowski J. 2003. Invertebrates. (ss. 39-46). [w:] Carpathian List of Endangered Species. red. Z. J. Witkowski, W. Król, W. Solarz. WWF & Institute of Nature Conservation PAS, Vienna – Krakow, 64 ss. + mapa. [p] [s]
Pawłowski J., Kubisz D., Mazur M. 2002. Coleoptera – Chrząszcze. (ss. 88-110). [w:] Czerwona Lista Zwierząt Ginących i Zagrożonych w Polsce. red. Z. Głowaciński. Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków, 155 ss. [p] [s]
Pignataro C., Vicidomini S. 2007. Osmoderma italicum Sparacio 2000 (Coleoptera: Cetoniidae): ritrovato nei pressi del locus typicus dopo circa un secolo (Campania). Il Naturalista Campano, 4: 1-3. [p]
Piotrowski W., Wołk K. 1975. O biocenotycznej roli martwych drzew w ekosystemach leśnych. Sylwan, 8: 31-35. [s]
 
R.
 
Ranius T. 2000. Minimum viable metapopulation size of a beetle, Osmoderma eremita, living in tree hollows. Animal Conservation, 3: 37-43. [p]
Ranius T., Nilsson S.G. 1997. Habitat of Osmoderma eremita Scop. (Coleoptera: Scarabaeidae), a beetle living in hollow trees. Journal of Insect Conservation, 1: 193-204. [p]
Ranius T. 2001. Constancy and asynchrony of Osmoderma eremita populations in tree hollows. Oecologia, 126: 208-215. [p]
Ranius T., Hedin J. 2001. The dispersal rate of a beetle, Osmoderma eremita, living in tree hollows. Oecologia, 126: 363-370. [p]
Ranius T. 2002. Osmoderma eremita as an indicator of species richness of beetles in tree hollows. Biodiversity and Conservation, 11: 931-941. [p]
Ranius T., Aguado L.O., Antonsson K., Audisio P., Ballerio A., Carpaneto G.M., Chobot K., Gjura .in, B., Hanssen O., Huijbregts H., Lakatos F., Martin O., Neculiseanu Z., Nikitsky N.B., Paill W., Pirnat A., Rizun V., Ruic nescu A., Stegner J., Süda I., Szwa ko P., Tamutis V., Telnov D., Tsinkevich V., Versteirt V., Vignon V., Vögeli M., Zach, P., 2005. Osmoderma eremita (Coleoptera, Scarabaeidae, Cetoniinae) in Europe. Animal Biodiversity Conservation, 28 (1): 1-44. [p]
Ranius T., Niklasson M., Berg N. 2009. Development of tree hollows in pedunculate oak (Quercus robur). Forest Ecological Management, 257: 303-310. [p] [s]
Recalde J. I., San Martín A. F. 2003. Saproxylics of Navarra (North Spain): chorology, faunistic and status of noticeable, protected and endangered beetles. People’s Trust for Endangered Species. Proceedings of the second pan-European conference on Saproxylic Beetles. [s]*
Romanowski J.2008. Fauna Doliny Łomiankowskiej. Opracowanie dla Urzędu Miasta – Gminy Łomianki, 63 ss. [p]*
Rutkiewicz A. 2001. Próba waloryzacji lasów Puszczy Białowieskiej metodą zooindykacyjną na przykładzie niefitofagicznych chrząszczy podkorowych (Coleoptera). (ss. 319-332 ) [w:] Próba szacunkowej waloryzacji lasów Puszczy Białowieskiej metodą zoo indykacyjną. A. Szujecki red.. Wyd. SGGW, Warszawa. [p] [s]
 
S.
 
Sienkiewicz P. 2004. Rhysodes sulcatus (Fabricius, 1787) – Zagłębek bruzdkowany – Wrinkled Bark Beetle. (ss. 91-92). [w:] Polska Czerwona Księga Zwierząt. Bezkręgowce. red. Z. Głowaciński,, J. Nowacki. Instytut Ochrony Przyrody PAN w Krakowie – Akademia Rolnicza w Poznaniu,, 447 ss. [s]
Sienkiewicz P., Konwerski S. 2004. Znaczenie rezerwatu „Krajkowo” koło Poznania dla ochrony chrząszczy (Coleoptera) środowisk dolin rzecznych. Wiadomości Entomologiczne, 23 (Supl.): 189-191. [s]
Smoleński M. 2002. Kusakowate (Coleoptera: Staphylinidae) występujące w żerowiskach kambio- i ksylofagów sosny, świerka i jodły. Wiadomości Entomologiczne ,20 (3-4): 115-129. [s]
Smolis. A., Kadej M., Zając K. 2015. Pachnica dębowa i kozioróg dębosz – siedliska, stan zbadania i perspektywy zachowania w Krainie Łęgów Odrzańskich. W: Rzadkie i chronione zwierzęta Krainy Łęgów Odrzańskich – zagrożenia i perspektywy rozwoju : materiały z seminarium popularno-naukowego w Publicznym Gimnazjum nr 1 w Brzegu Dolnym, 28 listopada 2012 r. Prochowice : Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Kraina Łęgów Odrzańskich”, 2015.  Kronika Łęgów Odrzańskich, 1: 53-58.
Smolis A., Szczepański W., Kadej M., Szczepański W., Malkiewicz A., Zając K., Karpiński L., Tarnawski D. 2016. Przyczynek do poznania rozsiedlenia wybranych gatunków saproksylicznych chrząszczy (Insecta, Coleoptera) na Dolnym Śląsku. Przyroda Sudetów, 19: 87-114.
Sirami C., Jay-Robert P., Brustel H., Valladares L., Le Guilloux S. & Martin J.-L. 2008.  Saproxylic Beetle Assemblages Of Old Holm-Oak Trees In The Mediterranean Region: Role Of A Keystone Structure In A Changing Heterogeneous Landscape. Revue Écologie (Terre Vie), Suppl. 10: 101-114. [s]*
Smolis A., Kadej M, Stelmaszczyk R. 2007. Jelonek rogacz Lucanus cervus (Linnaeus, 1758) (Coleoptera, Lucanidae) w Przemkowskim Parku Krajobrazowym. Przyroda Sudetów, 10: 151-154 [s]
Sparacio I. 1994. Osmoderma cristinae n. sp. di Sicilia (Insecta: Coleoptera: Cetoniidae). Naturalista Siciliano, Ser. IV, 17 (3-4): 305-310. [p]
Stebnicka Z. 1978. Żukowate – Scarabaeidae. Grupa podrodzin: Scarabaeidae pleurosticti. Klucze do Oznaczania Owadów Polski, cz. XIX. Chrząszcze – Coleoptera, z. 28b: 1-63. [p] [s]
Stebnicka Z. 1983. Jelonkowate – Lucanidae, Modzielatkowate – Trogidae. Klucze do Oznaczania Owadów Polski, cz. XIX. Chrząszcze – Coleoptera, z. 26-27: 1-26. [s]
Svensson G.P., Larsson M.C., Hedin J. 2003. Air sampling of its pheromone to monitor the occurrence ofOsmoderma eremita, a threatened beetle inhabiting hollow trees. Journal of Insects Conservation, 7: 189-198. [p]
Svensson G.P., Oleksa A., Gawroński R., Lassance J.-M., Larsson M.C. 2009. Enantiomeric conservation of the male-produced sex pheromone facilitates monitoring of threatened European hermit beetles (Osmoderma sp.). Entomologia Experimentalis et Applicata, 133 (3): 276-282. [p]
Sverdrup-Thygeson A. 2002. The effect of forest clearcutting in Norway on the community of saproxylic beetles on aspen. Biological Conservation 108: 377-378. [s]*
Szafraniec S., Szołtys H. 1997. Materiały do poznania występowania chrząszczy (Coleoptera) kambio- i ksylobiontycznych w rezerwatach przyrody województwa katowickiego. Natura Silesia, Supl. 1: 43-55. [s]
SCHMIDL J. 2003. Die Mulmhöhlen-bewohnende Käferfauna alter Reichswald-Eichen. Artenbestand, Gefährdung, Schutzmaßnahmen und Perspektiven einer bedrohten Käfergruppe. – Unveröff. Gutachten im Auftrag des Bund Naturschutz Kreisgruppe Nürnberg. Bufos Büro für faunistisch-ökologische Studien, Nürnberg. (brak liczby stron) [s] [p]*
Szwałko P. 1992. Osmoderma eremita (Scopoli, 1763), Pachnica (Coleoptera, Scarabaeidae). (ss. 298-300). [w:] Polska Czerwona Księga Zwierząt. Z. Głowaciński red., PWRiL Warszawa. [p]
Szwałko P. 2004. Osmoderma eremita (Scopoli, 1763). Pachnica dębowa. (ss. 103-104). [w:] Głowaciński Z., Nowacki J. red. Polska Czerwona Księga Zwierząt. Bezkręgowce. Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków, 447 ss. [p]
 
T.
 
Tarnawski D., Suchan T., Janoszek M. 2007. Nowe dane o występowaniu pachnicy dębowej Osmoderma eremita(Scopoli, 1763) (Coleoptera, Scarabaeidae) na Dolnym Śląsku. Przyroda Sudetów, 10: 135-150. [p] [s]
Tauzin P. 1994. Le genre Osmoderma Le Peletier et Audinet-Serville, 1828 (Coleopt., Cetoniidae, Trichiinae, Osmodermatini) Systématique, Biologie et Distribution (Deuxieme Partie). L’Entomologiste, 50 (4): 217-242. [p]
Tauzin P. 2005. Ethology and distribution of the “Hermit beetle” in France (Coleoptera, Cetoniidae, Trichiinae, Osmodermatini). Cetonimania, 4: 131-153. [p].
Tyszko-Chmielowiec P., Blaźniak W., Bobrowicz G., Kadej M, Smolis A., Pawłowski J., Ranoszek E.,Tajer C. 2010. Aleje Doliny  Baryczy. Inwentaryzacja zadrzewień liniowych w krajobrazie otwartym Doliny Baryczy. Fundacja Ekorozwoju, 69 ss. [p] [s] *
Tykarski P. 2000. Calyptomerus alpestris Redtenb. – ciekawy gatunek fauny podkorowej. Notatki Entomologiczne, 1(4):118 [s].
Tykarski P., Kucharski D., Garbalińska P., Byk A. 2004. Porównanie fauny chrząszczy saproksylicznych terenów zurbanizowanych i pierwotnych na przykładzie rezerwatów warszawskich i Puszczy Białowieskiej. Wiadomości Entomologiczne, 23 (Supl. 2): 213-214. [s]
W.
 
Wesołowska L., Misiukiewicz W. Przewodnik do rozpoznawania niektórych organizmów występujących w lasach Wigierskiego Parku Narodowego.[s]* [http://www.wigry.win.pl/lesne/index.htm]
Wiąckowski S. 1957. Entomofauna pniaków sosnowych w zależności od wieku i rozmiaru pniaka. Ekologia Polska, Seria A, 5 (3): 1-140. [s]
Wierzbicka A., Prange K. 2014. Martwe drewno – trudny temat. Jak uczyć o roli martwego drewna w lesie. Studia i materiały CEPL w Rogowie R. 16 Zeszyt 41/04/2014, s.380-386
Witkowski Z. 1993. Aktywna ochrona gatunków – uwagi o wyborze procedur i technik ochrony. (ss. 39-53 ). [w:] Utrzymanie i restytucja ginących gatunków roślin i zwierząt w parkach narodowych i rezerwatach przyrody. A.W. Biderman, B. Wiśniowski red. Prace i Materiały Muzeum im. Prof. Władysława Szafera..
Witkowski Z., Adamski P. (red.) 2004. Bezkręgowce (ss. 11-166). [w:] Gatunki zwierząt (z wyjątkiem ptaków), Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny. Ministerstwo Środowiska, Warszawa.. [s]
Wojas T. 2006. Nowe stanowiska kusakowatych (Coleoptera: Staphylinidae: Xantholininae, Staphylininae,Tachyporinae) w południowej Polsce. Wiadomości Entomologiczne, 25 (4):
219-224. [s]*
Woźniak A., Górski P., Łoś. K., Wanat E. 2007. Wyniki inwentaryzacji rzadkich i chronionych chrząszczy (Coleoptera) w Kampinoskim Parku Narodowym. (ss. 118-122). [w:] Raport o stanie środowiska przyrodniczego zlewni ZMŚP „Pożary” w 2007 roku. [p] [s]*
Wylegała P., Batycki A., Zając K., Jaros R.,2008. Plan Ochrony Przemęckiego Parku Krajobrazowego. Operat ochrony zwierząt. Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, 61 ss. [p].
 
Z.
 
Zając K. 1998. Pachnica Osmoderma eremita (Scopoli, 1763) (Coleoptera: Scarabeidae) nowym gatunkiem dla Sudetów Zachodnich. Przyroda Sudetów Zachodnich, 1: 45-46. [p]
Zapponi  L., Mazza G., Farina A., Fedrigoli L., Mazzocchi F., Roversi P. F., Peverieri G. S., Mason F. 2017. The role of monumental trees for the preservation of saproxylic biodiversity: re-thinking their management in cultural landscapes. Nature Conservation 19 : 231-243
Zawadzka D. 2002. Ochrona przyrody w Lasach Państwowych. CILP, Warszawa. (liczba stron ?) [p] [s]